Hans Wansink schreef in de Volkskrant vandaag (5 oktober) een artikel over Gouden Griffelwinnaar Koos Meinderts. Het is prachtig dat er ruim aandacht aan deze bekroning wordt besteed, maar het is ook armoedig dat Wansink een kwart van zijn tekst moest overschrijven uit de recensie van Bas Maliepaard in Trouw. Een beschamende illustratie van de desinteresse van de Volkskrant voor kinderliteratuur. Helaas staan ze niet alleen.
Trouw is uniek. En dat is jammer. Het is namelijk de enige krant die wekelijks recensies over kinderboeken plaatst. Recensent Bas Maliepaard schreef daar zaterdag over in Letter & Geest van Trouw. Net als hij maken wij ons grote zorgen over de geringe aandacht van de media voor kinder- en jeugdboeken.
De cijfers van 2016: 25% van álle verkochte boeken was een kinderboek. En in het literair-culturele genre werden bijna net zo veel kinderboeken verkocht als fictie voor volwassenen. Die verhouding zie je bij lange na niet terug in media-aandacht. Waar is de professionele invalshoek van radio-, tv-, tijdschrift- en krantenredacties gebleven? Lezen is pas leuk als je de goede boeken vindt. Leestips uitwisselen kunnen we toch niet alleen overlaten aan kinderen die een boekbespreking houden op school? Kranten moeten op volle kracht meewerken aan het informeren van nieuwe generaties lezers. Ook in hun eigen belang.
Uit onderzoek blijkt keihard: wie van jongs af aan leest, heeft meer kansen in het leven. In termen van economisch nut: een hogere leesvaardigheid leidt tot betere schoolprestaties en grotere kansen op de arbeidsmarkt. Maar: één op de zeven vijftienjarigen is laaggeletterd. Dat is een handicap voor het leven. Daar kunnen ouders en leerkrachten iets aan doen. Geef het voorbeeld. Kinderen doen je na, in alles. Dus lees zelf en blijf voorlezen, ook als kinderen het zelf al kunnen. Een kind van lezende ouders heeft vijf keer zoveel kans om zelf een goede lezer te worden. Maar… wát lees je voor?
Vroeger kochten wij op woensdag Trouw, op donderdag het AD, op vrijdag de NRC en op zaterdag de Volkskrant, omdat er op al die dagen een kinderboekrecensie in stond. Vrij Nederland, de Haagse Post, Elsevier en de Telegraaf maakten ook ruimte voor besprekingen en interviews rond de Kinderboekenweek. Dat waren mooie tijden. Met de krant in de hand maakten we kennis met boeken die wij zonder wekelijkse recensies nooit hadden gevonden.
Bas Maliepaard heeft gelijk: “Het kinderboek is een veelzijdige kunstvorm die het verdient om gezien te worden.” Er komen zo veel prachtige boeken uit die een veel breder publiek aanspreken dan kinderen alleen. “Een kritische recensie kan lezers waarschuwen voor een miskoop,” schreef Maliepaard. Recensies zijn onontbeerlijk. Om lezers goed te informeren is meer ruimte nodig dan een paar regels flaptekst, weggestopt in een hoekje.
Er is ook positief nieuws. Het Parool geeft ons de komende tijd de ruimte om elke zaterdag een gedicht te bespreken. En er verschijnen weer wat vaker recensies in die krant. Wij doen een dringende oproep aan álle media: pak de gidsrol weer op. Help ouders en kinderen bij het vinden van het juiste boek voor iedereen. Want lezers zijn gezonder en gelukkiger dan niet-lezers.
Lees verder:
Bas Maliepaard – De aandacht voor jeugdliteratuur is weggekwijnd, en dat is erg (Trouw 30 september)
